THC-ის მეტაბოლიტები უფრო ძლიერია, ვიდრე THC

თაგვებზე ჩატარებული მოდელების მონაცემების საფუძველზე, მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, რომ THC-ს ძირითადი მეტაბოლიტი კვლავ ძლიერია. ახალი კვლევის მონაცემები მიუთითებს, რომ შარდსა და სისხლში დარჩენილი THC-ს მთავარი მეტაბოლიტი შესაძლოა კვლავ აქტიური და ისეთივე ეფექტური იყოს, როგორც THC, თუ არა მეტადაც. ეს ახალი აღმოჩენა უფრო მეტ კითხვას ბადებს, ვიდრე პასუხს იძლევა. ფარმაკოლოგიისა და ექსპერიმენტული თერაპიის ჟურნალში გამოქვეყნებული ბოლოდროინდელი კვლევის თანახმად, THC-ს ფსიქოაქტიურ მეტაბოლიტს, 11-ჰიდროქსი-THC-ს (11-OH-THC), აქვს იგივე ან უფრო დიდი ფსიქოაქტიური პოტენციალი, ვიდრე THC-ს (დელტა-9 THC).

კვლევა, სახელწოდებით „11-ჰიდროქსი-დელტა-9-THC (11-OH-THC) ინტოქსიკაციის ეკვივალენტობა დელტა-9-THC-თან მიმართებაში“, აჩვენებს, თუ როგორ ინარჩუნებენ THC მეტაბოლიტები აქტივობას. კარგად არის ცნობილი, რომ THC დეკარბოქსილირებისა და ადამიანის ორგანიზმში მოქმედების დროს იშლება და წარმოქმნის ახალ საინტერესო ნაერთებს. „ამ კვლევაში ჩვენ დავადგინეთ, რომ THC-ს პირველადი მეტაბოლიტი, 11-OH-THC, თაგვის კანაბინოიდური აქტივობის მოდელში ავლენს თანაბარ ან მეტ აქტივობას, ვიდრე THC, პირდაპირი მიღებისას, მიღების გზების, სქესის, ფარმაკოკინეტიკისა და ფარმაკოდინამიკის განსხვავებების გათვალისწინებით“, - ნათქვამია კვლევაში. „ეს მონაცემები მნიშვნელოვან ინფორმაციას გვაწვდის THC მეტაბოლიტების ბიოლოგიური აქტივობის შესახებ, ინფორმაციას აძლევს კანაბინოიდების მომავალ კვლევაზე და წარმოადგენს მოდელის საშუალებას, თუ როგორ მოქმედებს THC-ის მიღება და მეტაბოლიზმი ადამიანის კანაფის მოხმარებაზე“.

ეს კვლევა ჩაატარა კანადის ქალაქ სასკაჩევანიდან ჩამოსულმა ჯგუფმა, რომლის შემადგენლობაშიც შედიოდნენ აიატ ზაგზუგი, კენზი ჰალტერი, ალაინა მ. ჯონსი, ნიკოლ ბანატინი, ჯოშუა კლაინი, ალექსის უილკოქსი, ანა-მარია სმოლიაკოვა და რობერტ ბ. ლაპრეირი. ექსპერიმენტის ფარგლებში, მკვლევარებმა მამრ ვირთხებს 11-ჰიდროქსი-THC შეჰყავდათ და დააკვირდნენ და შეისწავლეს ამ THC მეტაბოლიტის ეფექტი მის მშობელ ნაერთთან, დელტა-9 THC-თან შედარებით.

მკვლევარებმა ასევე აღნიშნეს: „ეს მონაცემები მიუთითებს, რომ ტკივილის აღქმის კუდის რხევის ტესტში 11-OH-THC-ის აქტივობა THC-ის აქტივობასთან შედარებით 153%-ია, ხოლო კატალეფსიის ტესტში 11-OH-THC-ის აქტივობა THC-ის აქტივობასთან შედარებით 78%-ია. ამიტომ, ფარმაკოკინეტიკური განსხვავებების გათვალისწინებითაც კი, 11-OH-THC ავლენს შედარებით ან თუნდაც უფრო დიდ აქტივობას, ვიდრე მისი საწყისი ნაერთი THC.“

ამგვარად, კვლევა ვარაუდობს, რომ THC მეტაბოლიტს 11-OH-THC შესაძლოა გადამწყვეტი როლი ჰქონდეს კანაფის ბიოლოგიურ აქტივობაში. მისი აქტივობის გაგება უშუალოდ მიღებისას ხელს შეუწყობს ცხოველებსა და ადამიანებზე სამომავლო კვლევების ახსნას. ანგარიშში აღნიშნულია, რომ 11-OH-THC კანაფის მოხმარების შემდეგ წარმოქმნილი ორი ძირითადი მეტაბოლიტიდან ერთ-ერთია, მეორე კი 11-ნორ-9-კარბოქსი-THC, რომელიც არ არის ფსიქოაქტიური, მაგრამ შეიძლება დიდი ხნის განმავლობაში დარჩეს სისხლში ან შარდში.

აშშ-ის დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრების (CDC) მონაცემებით, ჯერ კიდევ 1980-იან წლებში შარდის ანალიზები ძირითადად 11-ნორ-დელტა-9-THC-9-კარბოქსილის მჟავას (9-კარბოქსი-THC) აკვირდებოდა, რომელიც დელტა-9-THC-ის მეტაბოლიტია და კანაფის მთავარი აქტიური ინგრედიენტია.

ანგარიშში აღნიშნულია, რომ მიუხედავად იმისა, რომ კანაფის მოწევა, როგორც წესი, უფრო სწრაფად იწვევს ეფექტს, ვიდრე კანაფის საკვები პროდუქტების მოხმარება, 11-OH-THC-ის რაოდენობა, რომელიც მიიღება კანაფის ყვავილების მოწევასთან შედარებით, უფრო მეტია. ანგარიშში აღნიშნულია, რომ ეს არის ერთ-ერთი მიზეზი, რის გამოც კანაფის შემცველი საკვები შეიძლება გახდეს უფრო ფსიქოაქტიური და მოუმზადებელ პირებში დაბნეულობა გამოიწვიოს.

THC მეტაბოლიტები და წამლის ტესტირება

მტკიცებულებები აჩვენებს, რომ კანაფი მომხმარებლებზე მიღების გზის მიხედვით განსხვავებულად მოქმედებს. 2021 წელს Permanent Journal-ში გამოქვეყნებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ კანაფის საკვები პროდუქტების მოხმარების ეფექტი უფრო ძლიერია, ვიდრე მოწევის, 11-OH-THC-ის მეტაბოლიზმის გამო.

„THC-ის ბიოშეღწევადობა აორთქლების გზით 10%-დან 35%-მდეა“, - წერენ მკვლევარები. „შეწოვის შემდეგ, THC აღწევს ღვიძლში, სადაც მისი უმეტესი ნაწილი გამოიყოფა ან მეტაბოლიზდება 11-OH-THC-ად ან 11-COOH-THC-ად, დარჩენილი THC და მისი მეტაბოლიტები კი სისხლში ხვდება. პერორალური მიღებისას, THC-ის ბიოშეღწევადობა მხოლოდ 4%-დან 12%-მდეა. თუმცა, მაღალი ლიპოფილურობის გამო, THC სწრაფად შეიწოვება ცხიმოვანი ქსოვილების მიერ. როგორც წესი, THC-ის პლაზმური ნახევარგამოყოფის პერიოდი შემთხვევით მომხმარებლებში 1-დან 3 დღემდეა, ხოლო ქრონიკულ მომხმარებლებში შეიძლება 5-დან 13 დღემდე გაგრძელდეს“.

კვლევები აჩვენებს, რომ კანაფის ფსიქოაქტიური ეფექტების გაქრობიდან დიდი ხნის შემდეგაც კი, THC-ის მეტაბოლიტები, როგორიცაა 11-OH-THC, შეიძლება დიდი ხნის განმავლობაში დარჩეს სისხლსა და შარდში. ეს სირთულეებს უქმნის სტანდარტული მეთოდების ტესტირებას, აქვთ თუ არა მძღოლებსა და სპორტსმენებს კანაფის მოხმარების გამო დაქვეითებული მოქმედების უნარი. მაგალითად, ავსტრალიელი მკვლევარები ცდილობენ განსაზღვრონ დროის ჩარჩო, რომლის განმავლობაშიც კანაფმა შეიძლება შეაფერხოს მართვის უნარი. ერთ შემთხვევაში, სიდნეის უნივერსიტეტის ლამბერტის ინიციატივის წარმომადგენლებმა თომას რ. არკელმა, დანიელ მაკარტნიმ და იან ს. მაკგრეგორმა შეისწავლეს კანაფის გავლენა მართვის უნარზე. გუნდმა დაადგინა, რომ კანაფი ამცირებს მართვის უნარს მოწევიდან რამდენიმე საათის განმავლობაში, მაგრამ ეს დარღვევები მთავრდება THC-ის მეტაბოლიტების სისხლიდან გამოდევნამდე, ხოლო მეტაბოლიტები ორგანიზმში კვირების ან თვეების განმავლობაში რჩება.

„პაციენტებმა, რომლებიც იყენებენ THC შემცველ პროდუქტებს, თავი უნდა აარიდონ მანქანის მართვას და სხვა უსაფრთხოების საკითხებს (მაგ., მექანიზმებთან მუშაობას), განსაკუთრებით მკურნალობის საწყის პერიოდში და თითოეული დოზის მიღებიდან რამდენიმე საათის განმავლობაში“, - წერენ ავტორები. „მაშინაც კი, თუ პაციენტები თავს დაქვეითებულად არ გრძნობენ, მათ შეიძლება მაინც ჰქონდეთ THC-ზე დადებითი ტესტი. გარდა ამისა, სამედიცინო კანაფის მომხმარებელი პაციენტები ამჟამად არ არიან თავისუფალნი გზისპირა მობილური ნარკოტესტირებისა და მასთან დაკავშირებული სამართლებრივი სანქციებისგან.“

11-OH-THC-ის შესახებ ეს ახალი კვლევა მიუთითებს, რომ საჭიროა მეტი კვლევის ჩატარება იმის ღრმად გასაგებად, თუ როგორ მოქმედებს THC-ის მეტაბოლიტები ადამიანის ორგანიზმზე. მხოლოდ უწყვეტი ძალისხმევით შეგვიძლია სრულად ამოვიცნოთ ამ უნიკალური ნაერთების საიდუმლოებები.